Wat zegt jouw merk over jou? En over je klant? De vraag is niet nieuw maar het antwoord blijft fascinerend. Veel ondernemers weten het niet, ze beginnen aan de buitenkant van hun brand.
Ze willen een logo, teksten en een website zonder een helder verhaal, een eigen identiteit, een meeslepende missie en een verbeeldingsvolle visie. Archetypische branding begint van binnen en bouwt jouw merk op vanuit oer-principes. Dat heeft verrassend veel voordelen, zo leert ook de sprookjespraktijk.
‘Ze zijn puur, eenduidig, universeel, tijdloos en inspirerend.’ Volgens Michel Jansen, die in 2006 het boek ‘De vijf stappen naar een betekenisvol merk’ schreef, zijn dit de vijf voordelen van het gebruik van archetypes in merkmarketing. Bovendien schrijf hij, ‘zijn archetypen snel en intuïtief herkenbaar voor veel mensen en krachtig omdat ze tot het onderbewuste spreken.’
Wat is een archetype? First things first, een archetype is een unieke set van waarden, intenties en ambities die het menselijke gedrag bepalen. Voorbeelden: de leider, de rebel, de magiër, de analist, de optimist. Archetypen zijn universeel, elk mens draagt zo’n beetje elk archetype in zich – al moet je daar soms diep voor in de zielenbuidel tasten. Gelukkig heeft ieder van ons een dominant archetype. De wortels daarvan zijn grotendeels genetisch bepaald, maar ‘de ruwe diamant’ wordt geslepen onder invloed van de omgeving. Bovendien lokken bepaalde situaties bepaalde archetypen uit; elk mens gedraagt zich thuis vaak anders dan op het werk. Het idee om archetypen in te zetten voor merkmarketing is geïnspireerd op de visie van psycholoog Carl Jung (1959). Jung was één van de eerste psychiaters die zei, ‘dat menselijk gedrag niet rationeel is maar voortkomt uit instinctieve drang. Het wordt gedreven door onbewuste ambities en aspiraties.’ Wij zoeken pas achteraf een logische verklaring om ons gedrag uit te leggen.
Van positionering naar profilering
‘Hoe positioneer ik mezelf in een overvolle coachmarkt?’. Dat was in 2017 de strategische startvraag voor mijn branding. Ik had geen kaas gegeten van merkstrategie, ik wist vanuit marketingervaring alleen dat ik mijn ‘marktkraam’ een zichtbare plek moest geven. Mijn positionering moest ook bij mij passen en geen loze belofte zijn; ik moest kunnen waarmaken waar ik voor zou gaan staan.
Als eenpitter heb ik kwalitatief marktonderzoek gedaan. Ik had een grove focus: vrouwen begeleiden die worstelen met het ondernemerschap. Met behulp van het K.I.S.S.-principe: Keep It Simple Stupid (I prefer Sexy) ben ik het gesprek aangegaan met 10 vrouwelijke ondernemers. Formeel heet dat dus ‘kwalitatief onderzoek’, het wordt heel veel toegepast, met name door grote bureaus.
In de gesprekken ontdekte ik dat vrouwen vooral worstelen met moed, of liever: het niet aanboren ervan. Veel ‘fempreneurs’ hebben goede ideeën, richting, drive en soms zelfs al klanten maar… En dan volgt een hele waslijst aan redenen waarom ze ‘geen ondernemer zijn’ en ‘(nog) geen succes hebben’. Naast angst is er veel twijfel, ‘ze weten niet hoe en waar ze moeten beginnen: bij de klant, bij de missie’ enz.
Kijkend naar mijn talenten sprongen er twee dingen uit om inhoudelijk meer te gaan focussen: persoonlijke coaching (focus op lef/durf) en communicatie coaching (focus op branding). Ik heb lang gedacht dat ik moest kiezen tussen die twee, nu heb ik een geïntegreerde aanpak. Mijn positionering heb ik na een jaar strategisch aangepast: van durfkracht coach naar sprookjescommunicator.
Durven is niet genoeg Wat Michel Jansen schrijft kan ik beamen: archetypen zijn intuïtief herkenbaar en (onbewust) werken ze heel krachtig. Sinds de start van Sprookjesbranding krijg ik vaak lyrische reacties vanuit mijn omgeving. De vrouwen die ik aanspreek zijn instinctief enthousiast over wat ik doe, hoe ik dat doe en dát ik dat doe! Met name daarin maak ik het verschil!
Je kunt gewaagde ideeën en diepe verlangens hebben als ondernemer… Durven is geen doen. Visualiseren is geen verkopen. Fantaseren over je bedrijf levert je geen fortuin op. Je missie opschrijven is geen marketing. Positie kiezen is geen actieve promotie. Jezelf krachtig positioneren leidt niet vanzelf tot een scherp geprijsd aanbod. Je kernwaarden definiëren bezorgt je nog geen klanten. Omzetdoelen bepalen is zonde van je tijd zonder drive en inhoud.
Het gaat om het totaalpakket dat je als ondernemer moet hebben en/of ontwikkelen. Ondernemen gaat niet alleen over kennis en vaardigheden, sterker nog: je persoonlijkheid is doorslaggevend. Die bepaalt welke keuzes je (niet) maakt; of je iemand (niet) inhuurt; of je (niet) luistert naar je intuïtie; of je (niet) nachten wil doorhalen om uit te vogelen hoe iets werkt; of je jouw doelen (niet) bijstelt, of je voor een groep van 5 of een zaal van 500 (niet) jezelf durft te zijn enz.
Mijn klanten zijn een perfecte spiegel voor wie ik ben en waarin ik kan groeien. Enerzijds heb ik een voorspong, ik doe wat zij nog niet goed durven: mezelf op een persoonlijke manier profileren in twee culturen die (mede daardoor) langzaam tegenwicht krijgen: de corporate-pakken-cultuur en de grijze-muizen-overheidswereld. Anderzijds leer ik van mijn klanten hoe ik kan verbeteren.
Tieten boven het maaiveld Mijn sprookjesbrand is geboren uit mijn eigen ‘sterke story’: een authentiek verhaal dat ik ervaar als ‘een waargebeurd sprookje’. Vanuit die archetypische visie kwamen beelden boven drijven: ik zag mezelf o.a. in een prinsessenjurk op een wit paard en lachend in de modder. Mijn verhaal is in de kern een Heldinnenstory over moed en onafhankelijkheid, over eigenwijze keuzes maken en lef tonen. Vervolgens ben ik die beelden écht gaan maken: door een fotograaf en een visagiste in te huren, paardrijles te nemen van een paardencoach en een passende locatie te kiezen. Als ik ergens in geloof, dan ga ik ervoor! Met en zonder angst, reserves en twijfels want die zijn er toch wel. Daar hoef je niet vanaf, die kun je gewoon mee het proces in nemen, ‘omdenken’ en vooral (de das) ‘omdoen’. Niks ‘doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’. Niks ‘ik ben bang dat klanten me straks niet serieus nemen’. Niks ‘gaat dit wel werken’. Niks ‘het is wel veel gedoe’. Er waren plenty redenen om het niet te doen, maar er waren veel meer redenen om het wél te doen. Het archetype van de Heldin hielp me bewust kiezen om ‘met mijn tieten boven het maaiveld uit te durven steken.’ Toen de foto’s klaar waren, was de weg vrij om te brainstormen over hoe ik vanuit mijn ‘vrouwen’ missie en vrije, creatieve visie een merkwaardig aanbod kon creëren. Dat moest aansluiten op het sprookjesconcept; merkgeloofwaardigheid ontstaat door je concept tot in detail (!) door te voeren. Ook de teksten heb ik geschreven binnen het sprookjeskader waardoor ‘alles klopt’, zoals mijn klanten zeggen. In zichzelf geloven, zichzelf accepteren, zichzelf serieus nemen – los van wat de buitenwereld denkt –, zichzelf laten zien en hun oer-vrouwelijke talenten koesteren, vieren en inzetten om in harmonie met elkaar en onze wereld te leven, dat is waar mijn klanten diep naar verlangen. Ze willen met hun eigen creatie en kwaliteiten succes en erkenning oogsten. Om dat te krijgen moeten ze eerst zichzelf erkennen en een goede prijs (leren) plakken op de waarde van hun (intuïtieve) weten en kunnen.
De nieuwetijds fempreneur
Steeds meer professionals zijn vrouwen en wij willen vooral onszelf zijn. Dat betekent alle kwaliteiten toejuichen die maatschappelijk gezien nog steeds een ‘underdog positie’ innemen. Het hebben van: spirituele voelsprieten, speelse creativiteit, open verbindkracht, krachtige compassie, heldere blik, zijnskracht enz. Dat vergt moed, zeker bij gewonde vrouwen is aanmoediging hierin onmisbaar.
Logisch dus dat veel ondernemende vrouwen aarzelen en twijfelen over hun eigen zichtbaarheid en profilering. Met ‘je hele zelf de werkvloer of het ondernemer pad betreden’ is kwetsbaar; het risico op afwijzing ligt op de loer. Professioneel vertaald: geen werk en/of te weinig opdrachten. Dat raakt het overlevingsinstinct en brengt afgestoten archetypes naar boven: slachtoffer, afgewezene, verliezer/loser.
Dat die rollen er zijn, ook dat is logisch. Ze zijn deel van het leven. Bovendien biedt dat kansen! Vrouwen zijn 2.000 jaar als ‘minder(waardig)’ behandeld. Nu is de tijd om dat te ontgroeien, om ons los te maken van de rollen die we niet meer willen spelen. Om avontuurlijke, slimme en dappere karakters in onszelf voorrang te geven: de heldin, de ondernemer, de koopman, de bouwmeester, de mystica, de moeder, de danser, de healer, de krijger, de sjamaan enz.
Veel vrouwen hebben zich hun hele leven aangepast, nu willen ze hun éigen leven leiden, ook op het professionele vlak. Regie en zeggenschap over je eigen positionering en profilering pakken is een manier om dat te doen. Daar moet je risico voor nemen en in durven investeren. Ik moedig je aan. Wij mogen er zijn en waardering gaan oogsten voor onze (miskende) talenten, behoeftes, gevoelens, visie en ideeën. Het is aan ons om onze archetypische leidsvrouwe te leven.
Wat zegt jouw merk over jou?
Het thema ‘’doorbreken’ (te lezen op 2 manieren) leeft onder mijn doelgroep. Met mijn sprookjesconcept heb ik er bewust voor gekozen om bestaande professionele paradigma’s uit te dagen. In mijn (levens)werk wil ik authentiek kunnen zijn. Bovendien geloof ik in de kracht van stoutmoedig ‘anders zijn’. Wie zich perse als grijze muis wil profileren raad ik aan dit conceptmatig te doen; dan wordt het weer effectief, een teken van lef en super leuk!
Vanuit de archetypische leer is mijn brand verwant aan de Magiër, de Creator en de Rebel. Hoe dat precies zit leg ik graag uit in een serie blogs (dit is de eerste) rondom branding en merkmarketing vanuit de archetypen van Jung. In elke blog zal ik een archetype bespreken, inclusief merkvoorbeelden. Ik kan je nu alvast prikkelen met kennis over de assen waarop de archetypen zich bewegen.
De drijfveren ‘onder’ de Jung archetypen gaan over twee assen: de vrijheid-orde as en de ego-sociale as. Dit betekent dat bepaalde archetypen meer sociaal en anderen meer individueel gericht zijn. Daarnaast zijn sommige archetypen gedreven door verandering en vrijheid, anderen juist door stabiliteit en orde. ‘Doordat wij deze drijfveren herkennen weten wij hoe wij moeten handelen,’ aldus Jung.
Je kunt voor jezelf nagaan of jij meer individueel of sociaal gedreven bent. Wat motiveert je belangrijkste beslissingen? En in hoeverre vind je dat ‘het afwijkende’ de ruimte moet krijgen binnen onze samenleving? Dat zijn vragen die je kunt stellen om achter je diepere drijfveren te komen.
Als je net als ik 40+ vrouw bent, doorstartend – en doortastend – ondernemer met een eigen visie en/of een dijk van een coach, ken je je drijfveren en archetypen vaak beter dan je lief is.
Dit is de eerste blog uit de serie ‘Archetypische branding’ – merkmarketing voor Heldinnen van Sprookjesbranding © en Sprookjesvrouw © . Het is een mythische merkmethode om met jouw missie de wereld te veroveren.